W październiku 2011 roku na zlecenie Fundacji Kronenberga TNS Pentor zrealizował badanie "Postawy Polaków wobec oszczędzania". Jest to już czwarta edycja diagnozy realizowanej w ramach ogólnopolskiej akcji edukacyjnej "Tydzień dla oszczędzania". Akcja nawiązuje do Światowego Dnia Oszczędzania, który obchodzony jest na całym świecie ostatniego dnia października.
W raporcie wyodrębniono trzy segmenty osób charakteryzujących się odmiennymi postawami wobec pieniędzy i oszczędzania.
Blisko połowa badanych (48%) to "osoby rozsądne" - planujące przynajmniej większe wydatki oraz oszczędzające część środków z myślą o przyszłości. Są to osoby o wyższym statusie majątkowym i wykształceniu.
Jedna trzecia badanych to grupa "od pierwszego do pierwszego". Skrupulatnie kontrolują swoje wydatki, ale brakuje im wiedzy i środków, by zadbać o swoją finansową przyszłość. Uważają, że powodzenie w oszczędzaniu i inwestowaniu zależy od szczęścia, boją się instytucji finansowych bardziej ufając własnej intuicji bądź rodzinie i znajomym.
Ostatni segment wyróżniony w badaniu to "beztroscy" (14%). Są to najczęściej ludzie młodzi, którzy dopiero wchodzą w dorosłe życie. Konsumpcja jest dla nich na pierwszym miejscu. Większość z nich nie planuje i nie kontroluje swoich wydatków.
|
Najważniejsze wnioski są następujące:
45% Polaków oszczędza, ale jedynie 7% Polaków robi to regularnie, odkładając wybraną kwotę w każdym miesiącu. Niestety 42% wpłaca je na ROR lub trzyma w przysłowiowej skarpecie. Nie myślimy o emeryturze, a odłożone pieniądze wydajemy na konsumpcję.
Oszczędzamy na samochód, ale pieniądze trzymamy w skarpecie
Ponad połowa Polaków (52%) deklaruje, że przeznacza wszystko na bieżące potrzeby. Mimo ostrzeżeń o nadchodzącym kryzysie, spadł i tak już niski odsetek osób oszczędzających regularnie (z 10% do 7%).
Polacy oszczędzają głównie z perspektywą średnioterminową i nastawieniem konsumpcyjnym (zakup sprzętów do mieszkania lub samochodu (35%), wakacje (28%), drobne przyjemności (22%)). Na emeryturę odkłada jedynie 14% społeczeństwa.
Inwestowanie to dla nas czarna magia
Badanie pokazuje również, komu Polacy ufają w kwestiach oszczędzania. Dokładnie 0 badanych podejmując decyzje inwestycyjne nie kieruje się opiniami ekspertów, z tego niemal połowa tej grupy nie ufa nikomu. W efekcie co czwarty z nas (27%), uważa, że powodzenie inwestowaniu uzależnione jest głównie od własnych decyzji, a aż 39% respondentów nie jest w stanie określić racjonalnych przyczyn wpływających na powodzenie inwestycji.
Wydajemy z umiarem
Pocieszający jest fakt, że blisko 90% badanych planuje swoje wydatki. Tylko nieco ponad jedna dziesiąta (12%) deklaruje, że są rozrzutni i zaspokajają swoje zachcianki ulegając nierzadko impulsowi chwili.
Podsumowując wyniki badań, Krzysztof Kaczmar, dyrektor Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy powiedział:
"Wiedza finansowa Polaków w dalszym ciągu nie jest zadawalająca, co widać w przypadku osób po 60 roku życia, którzy mają małą wiedzę na temat produktów finansowych i nie widzą potrzeby podnoszenia jej poziomu. Taka sytuacja rodzi odczuwalne w codziennym życiu konsekwencje, takie jak m.in. brak umiejętności planowania swoich finansów, zwłaszcza w długim horyzoncie czasowym. Dlatego niezwykle ważna jest efektywna edukacja finansowa skierowana do wszystkich grup społecznych. Tylko dzięki niej można udostępnić Polakom narzędzia pozwalające im nie tylko porównywać atrakcyjność poszczególnych produktów finansowych, ale także ocenić zagrożenia związane z korzystaniem z nich".
